Co utrudnia najęcie mieszkania? Nie tylko złe pierwsze wrażenie
dodane przez ElżbietaRynek najmu mieszkań w Polsce wciąż pozostaje pełen barier i niepisanych zasad, które potrafią utrudnić znalezienie dachu nad głową. Nie każdy potencjalny najemca może liczyć na równe traktowanie. Niemal dwóch na trzech właścicieli mieszkań przyznaje się do odmowy wynajmu konkretnej osobie lub grupie osób. Dyskryminowani wciąż są rodzice z dziećmi i właściciele czworonogów, za to mile widziani są kandydaci z umowami o prace.
Kto najczęściej spotyka się z odmową ze strony wynajmujących?
Aż 63,8% właścicieli mieszkań przyznało, że przynajmniej raz odmówiło wynajmu konkretnej osobie lub grupie. W przypadku 48% najczęstszym powodem była subiektywna ocena, tzw. złe wrażenie. Na drugim miejscu znalazł się brak stałego zatrudnienia (42,3%). Co istotne, niemal 17% wynajmujących jako powód odmowy wskazało narodowość lub pochodzenie etniczne.
Choć właściciele deklarują, że najważniejsze są dla nich kwestie finansowe, takie jak stabilność dochodów, to w praktyce tylko nieco, ponad co trzeci faktycznie je sprawdza. Eksperci zwracają jednak uwagę, że taka weryfikacja nie musi być skomplikowana, gdyż na rynku dostępne są cyfrowe narzędzia, które pozwalają przeprowadzić ją w ciągu kilku minut.
Z deklaracji wynajmujących wynika, że największą niechęć budzi wynajem mieszkań obcokrajowcom spoza UE (55%). Kolejną grupą, której właściciele lokali często odmawiają, są freelancerzy i osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych (44,4%), a także osoby utrzymujące się ze świadczeń socjalnych (44%).
Jak tłumaczą specjaliści, dyskryminacja na rynku najmu ma wiele oblicz i dotyka różnorodnych grup społecznych, odzwierciedlając zarówno przekonania, jak i obawy właścicieli. Część odmów można tłumaczyć względami praktycznymi, takimi jak troska o stan lokalu, czy pewność terminowych płatności, ale niestety, w wielu przypadkach wciąż źródłem wykluczenia są jedynie stereotypy i uprzedzenia.
Z drugiej strony, w deklaracjach właścicieli mieszkań najwyższą akceptację zyskują osoby z niepełnosprawnością (68,6%) oraz rodziny wychowujące dzieci (64%). Jednak gdy wynajmujący mają wskazać preferowany styl życia lokatorów, najczęściej wybierają pary bezdzietne (31,8%) i singli (27,6%). Tymczasem pary z dziećmi wskazało jedynie 18% badanych, a małżeństwa z dziećmi 16,4%. Pokazuje to, że choć rodziny z dziećmi są formalnie akceptowane, w praktyce wygląda to inaczej. Potwierdzają to także sami najemcy, gdyż wśród osób, które doświadczyły odmowy, posiadanie dzieci było drugą najczęściej wymienianą przyczyną (10,3%). Dodatkowo aż 35,7% poszukujących mieszkań spotkało się w ogłoszeniach z zapisem, że lokal nie jest dostępny dla osób z dziećmi.
Profesjonalizacja rynku odpowiedzią na wykluczenie
Przy wyborze lokatorów często decyduje subiektywne wrażenie, a dochody sprawdza jedynie 38,2% wynajmujących. Coraz więcej najemców (44,8%) deklaruje jednak gotowość ujawnienia formy zatrudnienia, jeśli zwiększy to ich szanse na lokal. Według specjalistów szersze wykorzystanie narzędzi do weryfikacji finansowej mogłoby podnieść profesjonalizm rynku i ograniczyć dyskryminację.