Rola notariusza w obrocie nieruchomościami
Notariusz to niewątpliwie jedna z najważniejszych postaci zaangażowanych w procedury związane z obrotem nieruchomościami. Występuje on w roli wyspecjalizowane prawnika, który z jednej strony pomaga nam w dopełnieniu określonych czynności prawnych, a z drugiej strony jest funkcjonariuszem publicznym reprezentującym państwo.
Kim jest notariusz?
Każdy notariusz jest funkcjonariuszem publicznym, który zapewnia bezpieczeństwo obrotu różnymi dobrami. W przeciwieństwie do adwokata czy prokuratora, notariusz nie zajmuje stron – jego zadaniem jest jedynie udokumentowanie i potwierdzanie zmian w statusie nieruchomości. W przypadku transakcji na rynku nieruchomości główną rolą notariusza jest dokumentacja przekształceń własnościowych. Z punktu widzenia transakcji na rynku nieruchomości najważniejszy efekt pracy notariusza stanowi właśnie akt notarialny, bo to on jest dokumentem potwierdzającym wprowadzanie zmian własnościowych.
Jaka jest rola notariusza w obrocie nieruchomościami?
Z usług notariusza korzysta się najczęściej właśnie w przypadku różnorodnych transakcji związanych z obrotem nieruchomościami. Nieruchomości podlegają ujawnieniu w stosownych rejestrach: księgach wieczystych i ewidencji gruntów i budynków. Ponadto każda taka transakcja podlega opodatkowaniu. To właśnie notariusz pilnuje, aby każda transakcja przebiegała bezpiecznie i zgodnie z literą prawa. Zanim notariusz przystąpi do sporządzenia aktu, ma obowiązek potwierdzić tożsamość osób biorących udział w czynności prawnej, a także sprawdzić wiarygodność przedłożonych mu dokumentów. Oprócz dowodów osobistych są to między innymi zaświadczenie o oznaczeniu budynku numerem porządkowym, wypis z rejestru gruntów z wyrysem, odpis księgi wieczystej nieruchomości, zaświadczenie o samodzielności lokali, itp. Jeśli dokumenty nie budzą żadnych wątpliwości, notariusz może przystąpić do sporządzania aktu, jednocześnie czuwając na zabezpieczeniem praw i interesów stron, dla których przeprowadzona czynność powoduje skutki prawne. Każdy powinien wiedzieć, że kupno lub sprzedaż nieruchomości nie może odbyć się bez wizyty w kancelarii notarialnej. Podpisanie umowy musi mieć bowiem formę aktu notarialnego – tylko ten akt stanowi poświadczenie sprzedaży nieruchomości i przeniesienia praw do niej na kupującego i jest wymagany przez prawo. Obecność notariusza jest wymagana także w innych czynnościach prawnych, takich jak:
- sporządzenie aktu notarialnego dotyczącego darowizny nieruchomości,
- podpisanie umowy dożywocia,
- wyodrębnienie lub przeniesienie własności lokalu,
- zawarcie umowy dotyczącej współwłasności nieruchomości,
- poddanie się egzekucji w związku z umową najmu okazjonalnego,
- proces ustanowienie hipoteki czy przywłaszczenia na zabezpieczenie.
Warto też wiedzieć, że notariusz pobiera oraz przekazuje do właściwego sądu opłatę sądową należną od wniosku o wpis w księdze wieczystej. Dopełnia też obowiązków związanych z pobraniem podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.