Rząd chce wykupić nieruchomości dotknięte powodzią
dodane przez ElżbietaLiczba osób poszkodowanych w wyniku powodzi, która we wrześniu 2024 roku dotknęła południowo-zachodnią część Polski, wyniosła około 57 tys. Wielu ludzi straciło dobytek życia. Według ekonomistów koszty kataklizmu wyniosły około 18 mld zł. Osoby, których nieruchomości nadają się wyłącznie do rozbiórki, mogą skorzystać z dobrowolnego wykupu przez Skarb Państwa. Na czym to ma polegać?
Wykup nieruchomości popowodziowych przez Skarb Państwa
Pod koniec marca 2025 roku na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących usuwania skutków powodzi. Najważniejszym założeniem jest możliwość sprzedaży nieruchomości zniszczonych podczas powodzi i przeznaczonych do rozbiórki Skarbowi Państwa. Co istotne, sprzedaż ma być przeprowadzana według ceny rynkowej gruntu, ale powiększonej o wartość budynków i lokali mieszkalnych.
Nieruchomości w imieniu Skarbu Państwa nabywać będą Wody Polskie. Taka możliwość ma obejmować obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Chodzi o takie, gdzie prawdopodobieństwo jej wystąpienia wynosi co najmniej 10%. Oczywiście, sprzedaż będzie dobrowolna, a cena ma być podwyższona o 20% w stosunku do rynkowej. Wykup ma również obejmować budynki zniszczone, których odbudowa jest niecelowa ze względu na duże ryzyko wystąpienia powodzi. Według przewidywań na wykupionych obszarach ma obowiązywać całkowity zakaz budowy z wyłączeniem infrastruktury liniowej, przeciwpożarowej i krytycznej.
81 mln zł na wykup nieruchomości
Zgodnie z załącznikiem do Oceny Skutków Regulacji wskazano 78 obiektów, które wymagają rozbiórki. Ustalono, że wykup może objąć około 51 nieruchomości. Całkowite koszty przeprowadzenia tych wykupów mają wynieść ponad 30 mln zł.
Na tym prawdopodobnie się nie skończy. Według wstępnych analiz liczba zniszczonych nieruchomości wynosi 3,3 tys., ale przyjęto, że w ciągu roku nakaz rozbiórki zostanie wydany w przypadku ok. 75 obiektów. Prawdopodobnie z czasem rosnąć będzie liczba budynków, które wymagają wykupu. Ustalono, że docelowo cały program ma kosztować Skarb Państwa 76,9 mln zł, ale zabezpieczono na ten cel kwotę o 5% wyższą i przyjęto, że koszty wyniosą ok. 81 mln zł. 35% nieruchomości ma zostać wykupionych w 2025 roku, co ma dać kwotę około 30 mln zł.
Wody Polskie mają uzyskać dostęp do rejestrów decyzji o warunkach zabudowy, aby weryfikować je pod kątem zgodności z przepisami, dotyczącymi budowy na terenach szczególnego zagrożenia powodzią.
Premia powodziowa nowym instrumentem finansowym
Zgodnie z założeniami proponowane jest udzielanie premii powodziowej na remonty obiektów, które zostały uszkodzone w wyniku powodzi. W przypadku gmin i TBS-ów w grę wchodziłoby pokrycie 70% kosztów. Pozostali właściciele nieruchomości mogliby liczyć na wsparcie rzędu 50% lub 60% (na budynki zabytkowe). Ma to mieć formę dotacji bezzwrotnej lub grantu. W przypadku niektórych inwestycji obowiązywać ma zwolnienie z uzyskania decyzji środowiskowej, aby możliwa była szybsza odbudowa.
Zmiany będą dotyczyć także zakresu lokalizacji inwestycji celu publicznego i warunków zabudowy dla obiektów zniszczonych w ramach katastrof naturalnych. Czas na wydanie decyzji ma być skrócony do 45 dni.
Kolejną ważną zmianą jest modyfikacja terminów wypłaty środków. Po pierwsze ma dojść do wydłużenia terminu składania wniosku do końca czerwca 2025 roku. Przedsiębiorca będzie mieć 10 miesięcy na przesłanie oszacowania poniesionych szkód od momentu uzyskania świadczenia interwencyjnego. Będzie mógł ubiegać się o pożyczki przez 18 miesięcy od wystąpienia szkody, zamiast dotychczasowych 6 miesięcy. Termin jej rozliczenia zostanie wydłużony do 18 miesięcy. Kolejnym założeniem jest wydłużenie terminu wypłaty zasiłków, które mają pokryć koszt energii elektrycznej i paliwa potrzebnych do osuszania pomieszczeń na 2025 rok.