Zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego
Wydarzenia zagrażające bezpieczeństwu cywilnemu mogą mieć wiele przyczyn, jednak mechanizm ich powstawania jest zawsze taki sam.
Składają się na niego trzy elementy, które występują łącznie:
1. Źródło – czyli pierwotna przyczyna, siła sprawcza pojawiająca się w wyniku:
- zjawisk naturalnych, np. trzęsienia ziemi, powodzi, epidemii,
- błędów lub wypadków, np. pożar, katastrofa budowlana,
- zdarzeń prowadzonych celowo, np. działań militarnych, terroryzmu.
2. Czynnik wyzwalający, który może mieć charakter:
- fizyczny, np. mechaniczne uruchomienie bomby,
- psychiczny, np. decyzja podjęta w przypływie silnych emocji,
- niesprawnej infrastruktury cywilizacyjnej.
3. Zagrożone dobro, czyli życie, zdrowie i byt ludności, na których funkcjonowanie składają się czynniki:
- naturalne,
- należące do infrastruktury materialno-społecznej.
Łączne wystąpienie tych czynników skutkuje powstaniem zagrożenia dla ludności cywilnej. Może ono przybrać różną postać i stanowić pierwotny lub wtórny rodzaj takiego niebezpieczeństwa.
Zagrożenia o charakterze pierwotnym:
- zjawiska naturalne – powstałe w wyniku działania żywiołów oraz pochodzące z kosmosu,
- techniczne – komunikacyjne, technologiczne, budowlane itp.
- militarne – powstałe w wyniku działań wojskowych lub terrorystycznych,
- nadzwyczajne zagrożenie środowiska – czyli powstałe w wyniku połączenia zagrożeń militarnych i technicznych, np. skażenie terenu, zatonięcie statku przewożącego broń i amunicję.
Zagrożenia o charakterze wtórnym, czyli powodujące klęski żywiołowe:
- związane z egzystencją człowieka – masowe zgony, epidemie,
- społeczne – patologie takie jak narkomania, prostytucja, bezrobocie, zaburzenia psychiczne,
- zachwianie równowagi środowiska naturalnego – nadmierny przyrost flory i fauny,
- nadmierna ingerencja w środowisko naturalne – skażenia, zniszczenie środowiska, wpływanie na liczbę zwierząt i roślin.